Papağanların renkli tüyleri, sempatik hareketleri ve taklit yetenekleriyle bilinirler. Ancak bu özelliklerden çok daha fazlasına sahip bir papağan vardır: Alex. Alex, sadece taklit etmekle kalmayan, aynı zamanda insanlarla karmaşık iletişim kurabilen ve basit matematik problemlerini çözebilen bir gri papağandı. Bu yazıda, Alex’in hayatından kesitlere ve onun bilim dünyasına kattığına dair ilginç bilgilere değineceğiz.
Kimdi Alex?
1976 yılında doğan Alex, Dr. Irene Pepperberg tarafından satın alındı ve bilimsel bir deneyin parçası olarak eğitilmeye başlandı. Alex’in adı, “Avian Learning EXperiment” (Kuş Öğrenme Deneyi) kısaltmasından gelmektedir.
Alex’in Öğrenme Yeteneği
Pek çok insan, papağanların sadece duyduklarını taklit ettiklerini düşünür. Ancak Dr. Pepperberg, Alex ile yaptığı çalışmalarla bunun ötesinde bir zekaya sahip olabileceğini gösterdi. Alex, 100’den fazla kelime bilen bir kelime dağarcığına sahipti. Ancak bu kelimeleri sadece taklit etmekle kalmaz, nesneleri, renkleri, şekilleri ve malzemeleri tanımlayabilir, hatta basit matematik problemleri çözebilirdi.
Örneğin, eğer masanın üzerinde üç mavi blok ve iki kırmızı blok varsa, Alex’e “mavi kaç tane?” diye sorulduğunda “üç” cevabını verebilirdi.
Duygusal Zeka
Alex’in sadece bilişsel değil, duygusal bir zeka seviyesine de sahip olduğuna inanılıyor. Çalışmaları sırasında, yanıtlarıyla araştırmacıları şaşırtacak şekilde duygusal tepkiler vermiştir. Örneğin, yanlış bir şey yaptığında “üzgünüm” diyebiliyordu.
İletişim Yeteneği
Alex, sadece kelimeleri anlamakla kalmaz, aynı zamanda kendi ihtiyaçlarını da ifade edebilirdi. Eğer bir oyuncağıyla oynamak istiyorsa, onu talep edebiliyor ya da eğer bir süre kafesinde yalnız kalmak istiyorsa “görüşürüz” diyebiliyordu.
Alex’in Mirası
2007 yılında, sadece 31 yaşındayken Alex beklenmedik bir şekilde öldü. Ancak onun katkıları, kuşların bilişsel yetenekleri ve zekası hakkında yapılan çalışmalar için önemli bir temel oluşturdu. Dr. Pepperberg, Alex’in ölümünden sonra da bu alandaki araştırmalarına devam etti ve onunla olan deneyimlerini birçok bilimsel makalede ve kitapta paylaştı.
Sonuç
Papağan Alex, sadece konuşan bir kuş olmanın ötesinde, hayvan zekasının sınırlarını zorlayan ve insanların bu konudaki bakış açılarını değiştiren bir fenomen haline geldi. Onunla yapılan çalışmalar, hayvanların düşünme, öğrenme ve iletişim kurma yeteneklerine dair derinlemesine bilgiler sağladı ve bu alanda yapılan araştırmalar için kapıları araladı. Alex, hayvan zekasının ne kadar şaşırtıcı ve keşfedilmemiş olduğunu gösteren bir örnek olarak tarihe geçti.
